اندکی درباره قلب نازک شکننده
زندگی انسان به سلامت مشتی تپنده در درون سینه اش گره خورده است، که اگر به تپش بی وقفه و خستگی ناپذیر خود ادامه دهد انسان نیز به زندگی ادامه خواهد داد و اگر دمی، تنها دمی از حرکت باز ایستد ، انسان نیز زندگی را وا می نهد و با آن به ناچار وداع می کند. انسان با تمام ادعاهایش به این توده کوچک ماهیچه و رگ وابسته است که به زحمت به اندازه مشت آدمی است. آیا بیمارانی را که در نتیجه یک دوره عارضه قلبی و در اثر یک بی احتیاطی (کار سنگین ، ورزش ، و یا وارد آمدن فشار عصبی ناگهانی ) دچار ایست قلبی شده اند، دیده اید، که چگونه در یک لحظه، قلب یاری نمی کند و در نیمه ی راه باز می ماند، به یکباره مرگ بر سیمایشان سایه می افکند و تسلیم وار بر هیبت مرگ سر خم می کنند؟ صحنه ی بسیار رقت انگیز و دردآوری است. به ویژه اگر آن فرد از عزیزان و بستگان باشد درد دو چندان و رنج ماندگار خواهد شد. برای اینگونه افراد چه باید کرد و اساساً چگونه بیماری قلبی عارض می شود و چه کسانی مستعد ابتلا به این بیماری و بیماری های زمینه ای آن هستند ؟ در این نوشتار سعی برآن است تا به طور اجمال به این سوالات پاسخ داده شود.
چه کسانی دچار بیماری قلبی می شوند؟
" تعداد افرادی که به بیماری کرونری قلب ( گرفتگی رگ های خون رسان به عضله قلب که منجر به سکته قلبی می شود ) دچار هستند در کشورهای مختلف، متفاوت است. این بیماری در کشورهای پیشرفته اروپایی، آمریکایی و استرالیا از شیوع زیادی برخوردار می باشد، اما در کشورهای عقب مانده جهان سوم، تعداد افراد مبتلا به بیماری کرونری قلب بسیار کمتر است. به نظر می رسد که این وضعیت به نحوه زندگی این افراد بستگی دارد، به طوری که افرادی از کشورهای عقب مانده جهان سوم که به کشورهای پیشرفته مهاجرت می کنند، نسبت به سایر هموطنانشان، بیشتر دچار بیماری کرونری قلب می شوند. برای مثال، هندی هایی که به انگلستان مهاجرت کرده اند بیشتر به این بیماری مبتلا می شوند.
در خود قاره اروپا و در بین کشورهای مختلف آن هم از نظر شیوع بیماری کرونری قلب، تفاوت هایی وجود دارد. در جنوب اروپا، معمولاً این بیماری کمتر از کشورهای شمال اروپا (اسکاندیناوی) و انگلستان است که یکی از علل آن، نحوه رژیم غذایی مدیترانه ای می باشد. بسیاری از افراد عقیده دارند که رژیم غذایی مدیترانه ای که حاوی مقادیر زیادی سبزیجات تازه، سالاد، میوه، ماهی و مقدار نسبتاً کمی گوشت قرمز و لبنیات است، می تواند در مقابل بروز بیماری های قلبی، اثر حفاظتی داشته باشد.
گرچه توصیفاتی از بیماری کرونری قلب در گذشته های دور توسط پزشکان بیان می شد، اماتا بعد از جنگ جهانی دوم، به عنوان یک بیماری شایع مطرح نبود. از بعد از جنگ جهانی دوم، میزان بیماری کرونری قلب به خصوص در مردان جوان افزایش یافت. در ایالات متحده آمریکا، حداکثر این افزایش در سال 1970 رخ داد و سپس میزان آن تا به امروز در حال کاهش است. همچنین این روند کاهش در استرالیا، نیوزیلند و بریتانیا نیز دیده می شود، ولی متأسفانه امروزه در کشورهای بلوک شرق سابق و روسیه، میزان شیوع بیماری کرونری قلب به طور سریعی رو به افزایش است.
امروزه اکثر تخت های بیمارستانی در بریتانیا توسط بیمارانی که به نحوی به تصلب شرایین (سفت شدن رگها) دچار هستند، پر شده است
و شایع ترین نوع این بیماری نیز بیماری کرونری قلب می باشد. بیماری کرونری قلب به تنهایی شیوعی بیش از مجموع انواع سرطان ها دارد. شیوع این بیماری در افراد مسن بیش از افراد جوان و در مردان چهار برابر زنان است. در مردان جوان، بعد از تصادفات، بالاترین علت مرگ، این بیماری می باشد.
چرا بیماری کرونری قلب تا این میزان در کشورهای پیشرفته شایع است؟ هیچ کس علت اصلی این موضوع را نمی داند، اما رژیم غذایی، استعمال دخانیات، فقدان تحرک کافی از عوامل مهم شیوع زیاد این بیماری در جوامع غربی است.
درمان های جدید
" در طی 10 سال گذشته، پیشرفت های زیادی در درمان بیماری کرونری قلب پدید آمده ، داروهای جدیدی مانند داروهای از بین برنده لخته خون که بعد از سکته قلبی تجویز می شوند، همچنین داروهای موثری برای آنژین و پایین آوردن کلسترول ساخته شده است . این داروها نه تنها می توانند برای تسکین علایمی مانند درد استفاده شوند بلکه باعث بهبود تغییرات بیماری نیز می شوند.
با این حال، بزرگترین پیشرفت، در جراحی قلب و آنژیوپلاستی ایجاد شده است. جراحی بای پس (CABG یا پیوند بای پس شریان کرونری) می تواند باعث تغییر در زندگی بیماران دچار آنژین قلبی شده و در بعضی موارد همچنین موجب کاهش خطر ایجاد سکته های قلبی بعدی گردد. آنژیوپلاستی روشی است که با استفاده از یک بالون (بادکنک) کوچک، رگهای باریک شده و یا مسدود شده، گشاد می شوند. "
برای سلامتی قلب چه باید کرد ؟
_ ورزش
کارشناسان هشدار داده اند که ورزش نکردن به اندازه کشیدن یک پاکت سیگار در روز برای بدن ضرر دارد. نداشتن تحرک جسمانی احتمال گسترش بیماری قلبی را مضاعف ساخته و خطر ابتلا به دیابت و فشار خون بالا را افزایش می دهد. پزشکان تخمین می زنند که بین 65 تا 85 درصد جمعیت جهان در انجام ورزش به اندازه ای که برای بدن لازم است، کوتاهی می کنند. حتی کودکان نیز با چنین خطری رو به رو هستند.
براساس آمارها دو سوم کودکان جهان برای بهبود سلامت خود به اندازه کافی تحرک ندارند. با توجه به این آمار و ارقام بیماری قلبی در کمین افراد کم تحرک در تمام گروههای سنی است. پیش از این تصور می شد که سکته قلبی و یا عوارض ناشی از نارسایی قلبی به افراد مسن اختصاص دارد ولی در سالهای اخیر فراوانی مرگ افراد جوان بر اثر سکته های قلبی این توهم را باطل ساخته است پس :در هر کجای جهان زندگی می کنید، هیچ چیز را نمی توانید جایگزین ورزش منظم کنید ،پس با تنها اندکی جنبش تحول بزرگی در زندگی خود ایجاد نمایید .
_ کاهش و یا کنترل فشارخون
بیماری فشار خون بالا یکی از عوامل خطر بیماری قلبی است، متوسط فشار خون باید به طور طبیعی 80/120 میلی متر جیوه باشد که فشار خون طبیعی محسوب می شود. (120 میلی متر جیوه فشار خون حد بالا یا فشار خون سیستولیک و 80 میلی متر جیوه فشار خون حد پایین یا فشار خون دیاستولیک). فشار خون پیشنهادی سازمان های مختلفی که در زمینه بیماری های قلبی فعالند، حفظ فشار خون زیر 90/140 میلی متر جیوه است که بیش از این مقدار بیماری فشار خون بالا یا هیپرتانسیون نامیده می شود. بی توجهی به بیماری فشار خون بالا خطرات عمده ای از قبیل افزایش خطر بیماریهای قلبی - عروقی مثل سکته قلبی و مغزی را به دنبال دارد . درمان بیماری تا حد زیادی می تواند به افزایش طول عمر فرد مبتلا کمک کند.
در صورتی که مبتلا به این بیماری هستید، باید نکات زیر را رعایت کنید:
مصرف نمک را کاهش دهید. سازمان بهداشت جهانی میزان نمک مورد نیاز برای هر فرد را روزانه کمتر از 5 گرم (معادل تقریباً یک قاشق غذاخوری ) اعلام کرده است.
اگر وزن شما طبیعی است آنرا در محدوده طبیعی
نگاه دارید و اگر اضافه وزن دارید سعی کنید وزن خود را کم کنید.
با فشار های روانی مقابله کنید.
نکته مهم این است که اگر به دلیل بیماری فشار خون بالا به شما توصیه شده است که از داروهای ضد فشار خون استفاده کنید،
داروی خود را به طور منظم و تحت نظر پزشک مصرف کنید.
استعمال سیگار و یا انواع دود را کنار بگذارید، زیرا علاوه بر این که باعث افزایش فشار خون می شود، باعث کاهش تأثیر داروهای ضد فشار خون نیز می شود.
میوه و سبزیجات را به رژیم غذایی خود اضافه کنید، روغن مایع را جایگزین روغن جامد کنید. حتی الامکان از خوردن غذاهای چرب بپرهیزید و خود را به خوردن غذاهای آب پز شده عادت دهید.
آن دسته از افرادی که خود به بیماری قلبی مبتلا نیستند ولی زمینه های مثبت این نوع بیماری در افراد خانواده نظیر پدر ومادر و یا بستگان درجه دوم آنان دیده شده است ، بایستی بیش از دیگران در صدد پیشگیری برآیند و همواره با پزشک مشاور در تماس باشند و از راهنمایی های پزشکی بهره برند .
بهتر است همه ما چه آنها که در معرض ابتلا به بیماری قلبی هستند و چه آنها که امیدوراند هیچگاه به این بیماری مبتلا نشوند در آغاز هفته سلامت ، ورزش و تحرک جسمی را به عنوان یک برنامه ثابت و لازم الاجرا در برنامه های روزانه خود بگنجانیم ، ورزشی نظیر پیاده روی صبحگاهی نه هزینه ای در بر دارد و نه وقت بسیاری می طلبد ، ولی فواید بسیاری به همراه دارد ، شور و نشاط حاصل از آن روز شادی را نوید خواهد داد و از سوی دیگر ما را در برابر انواع بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، دیابت و بیماری های مفصلی بیمه خواهد کرد . آیا به نظر شما این اندک زمان( در حدود نیم ساعت در هر روز ) ارزش این فواید بسیار را ندارد؟
نویسنده: احمد(یکشنبه 87/10/8 ساعت 8:3 عصر)
